In september startte bij Saxion een nieuwe voltijd Associate degree-opleiding Software Development. De opleiding hanteert een onderscheidend onderwijsmodel: iedere student werkt individueel en in eigen tempo. Dat geldt ook voor de toetsen: een student maakt een toets wanneer hij of zij daar aan toe is. Studenten werken 40 uur per week aan hun opleiding in een speciaal hiervoor ingerichte kantoortuin, waar de werksfeer is zoals bij een jong, middelgroot softwarebedrijf.
De theoretische grondslag achter het onderwijs op eigen tempo is niet nieuw; al in 1968 kwam Benjamin Bloom hiervoor met de term mastery learning. Het houdt in dat studenten eerst een zeker niveau van mastery (het niveau van een 8 of hoger, bij deze opleiding) moeten bereiken, voordat ze door mogen gaan naar onderwerpen die doorbouwen op de betreffende kennis en vaardigheden. Anders gezegd: in regulier onderwijs heeft elke student dezelfde tijd, maar verschilt de leeropbrengst. Bij gebruik van Mastery learning is de leeropbrengst grofweg hetzelfde, maar verschilt de hoeveelheid tijd die een student nodig heeft om hier te komen.
Inhoudelijk heeft het eerste jaar een heel duidelijke focus: goed leren programmeren binnen een breed scala aan programmeertalen en omgevingen. Studenten werken zelfstandig aan 100 programmeeropdrachten, oplopend in moeilijkheidsgraad. De opdrachten verschillen in omvang, met een gemiddelde van nominaal twee werkdagen. Bij elke opdracht wordt een stukje nieuwe kennis aangeboden, middels verwijzingen naar online bronnen: filmpjes, interactieve tutorials, teksten, voorbeelden – liefst verschillende modaliteiten per onderwerp.
Elke opdracht die wordt ingeleverd wordt door een betrokken docent samen met de student bekeken en besproken. Dit gebeurt doorgaans de volgende werkdag. Een belangrijk onderdeel van de feedback betreft de code kwaliteit; de software moet niet alleen doen wat er gevraagd wordt, maar moet ook goed onderhoudbaar, veilig en snel zijn. Daarnaast stellen student en docent tijdens dit gesprek samen vast of het niveau van mastery al is bereikt, of dat er eerst nog een correctie of aanvullende opdracht nodig is. Voor elke student wordt gemiddeld 10 minuten per dag uitgetrokken voor dit soort feedback. Het geven hiervan is daarmee een groot onderdeel van het werk van de docent.
Daarnaast is een belangrijke taak van de docent het verder helpen van studenten die vastlopen met een opdracht. Hiervoor is gedurende de hele werkweek tenminste één docent aanspreekbaar. De docent is echter niet het eerste aanspreekpunt voor vastlopende studenten. Bij aanvang van een nieuwe opdracht wordt hiervoor een coach toegewezen; een medestudent die de betreffende opdracht al heeft volbracht.
Studenten worden geacht gemiddeld zo’n 40 uur per week aanwezig te zijn in de kantoortuin van de klas. De docent stuurt op een gezonde werksfeer, waarin hard werken wordt afgewisseld met pauzes en sociale interactie. Elke student werkt aan één opdracht tegelijk, voor maximale focus. Het is niet de bedoeling dat buiten werktijden huiswerk gedaan wordt.
In het tweede jaar leren studenten om te werken in teamverband en binnen grote projecten. Dit gebeurt in een bedrijf, middels een drietal stages waarin wordt meegelopen in een professioneel ontwikkelteam. Daarnaast wordt er in het tweede jaar op school aandacht besteed aan het ontwerpen van software. Dit gebeurt weer in de vorm van zelfstandige opdrachten in eigen tempo.
Alle toetsen kunnen worden afgelegd wanneer een individuele student er aan toe is en hebben dezelfde vorm als de overige, formatieve opdrachten. Het verschil is dat de student geen hulp krijgt. De cesuur ligt bij toetsen op het gebruikelijke niveau van een zes. Gezien studenten de voorliggende opdrachten met ten minste achten hebben afgesloten, is het behalen van onvoldoendes uitzonderlijk. Het afstuderen bestaat uit de verdediging van een portfolio dat de student gedurende het gehele tweede jaar heeft opgebouwd, waarin de acht eindkwalificaties worden aangetoond met beroepsproducten.
De opleiding is september jongstleden officieel van start gegaan met 39 studenten. Acht van deze studenten waren een half jaar eerder al begonnen in een informeel proeftraject. De ervaringen tot dusver zijn zeer positief bij zowel studenten als docenten. Tussen het tempo van langzame en snelle studenten (die vaak binnenkomen met veel voorkennis) zit zo een factor drie verschil. Beide extremen lijken echter prima te zijn geland binnen de opleiding. De hoop is zo het uitvalpercentage zeer laag te houden.
Zowel het onderwijsmateriaal (met uitzondering van de toetsen en uitwerking) als het voor/door de opleiding gebouwde learning management system zijn Open Source gemaakt, zodat de studenten desgewenst zelf verbeteringen kunnen bijdragen. Dit biedt ook ruimte voor instituten die een vergelijkbare opleiding aanbieden/ambiëren om gezamenlijk op te trekken. Geïnteresseerden worden van harte uitgenodigd om contact op te nemen met Frank van Viegen.
