Hoe komt het dat zo veel jonge professionals een burn-out ontwikkelen, en hoe kun je dat voorkomen? Tijdens het HBO-ICT Job & Student Event gaf Vincent Wijnen van Sogeti een zaal vol ambitieuze ict-studenten waardevolle tips voor een gezonde loopbaan.
Het is een zorgwekkende trend: het ziekteverzuim onder professionals stijgt, en het psychisch verzuim onder 20- tot 44-jarigen is hoog. Wijnen werkt al 18 jaar met veel jonge professionals en ontdekte een paar patronen bij mensen die worstelen met hun mentale gezondheid. Door die patronen te delen wil hij inzicht geven in de “burn-out mindset” en hoopt hij jonge professionals te helpen om een burn-out te voorkomen. Want als je blijft werken op de manier zoals je tot nu toe aangeleerd hebt gekregen, zul je er niet altijd in slagen je opdracht te voltooien. En door je oude partronen zul je als reactie daarop steeds harder werken. De perfecte ingrediënten voor een burn-out.
Tijdens je jeugd krijg je vier patronen aangeleerd die op latere leeftijd een burn-out in de hand kunnen werken, stelt Wijnen: werk altijd harder, gehoorzaam altijd, doe het altijd op de goede manier en doe het altijd op je eigen manier. Maar het kan ook anders. Om te beginnen met “werk harder”. Als iets niet lukt, krijg je in je jeugd te horen dat je het nog eens moet proberen. Maar dan beter. Werk harder. Maar er zijn ook andere opties. Geef het op bijvoorbeeld, delegeer het, of renegotiate: is dit echt wat je wilt, of is er een andere definitie van succes nodig? Ook verwachtingsmanagement kan bijdragen: laat mensen weten dat je simpelweg denkt dat het niet gaat lukken.
Het tweede core concept waar jonge professionals last van kunnen krijgen: gehoorzaam altijd. Daardoor is je eerste instinct om altijd te doen wat de klant zegt. Maar als professional beweeg je je in een andere dynamiek. Je hebt te maken met verschillende disciplines, en jij bent de expert binnen jouw vakgebied. Andere disciplines luisteren naar jou, al ben je dat misschien nog niet gewend. Je kunt het dus gewoon aangeven als je op basis van jouw kennis denkt dat iets niet of anders moet.
Je moet iets op de goede manier doen. maar is wel bekend wat de goede manier is? In je jeugd was dat vaak het geval, en was de juiste manier ook nog eens binnen je mogelijkheden. Dat gaat veranderen: er zijn vele wegen die naar Rome leiden en systemen zijn complex. Dat betekent dat de juiste manier per situatie kan verschillen.
Tot nu toe ben je waarschijnlijk gewend om de dingen op je eigen manier te doen. Maar tot nu toe waren de systemen waarin je je bewoog klein, en context vaak onbelangrijk. De meeste problemen waren goed op te lossen en stonden op zichzelf. Dat verandert. In je professionele leven zijn systemen complex, en sommige problemen ook. Om ze op te kunnen lossen, heb je perspectief nodig en daarvoor moet je met elkaar communiceren.
Tot slot vertelt Wijnen over de vier angsten: fear of death (of om iets onherstelbaar te beschadigen), fear of losing control, fear of being useless en fear of not being seen. Voor ieder mens voert één van die angsten de boventoon. Welke dat voor jou is, zegt iets over je sterke kanten en risico’s. Het geeft inzicht in waarom je bepaalde keuzes maakt en helpt je om alert te zijn op valkuilen. Wijnen sluit zijn presentatie af met een vragenronde, waar goed gebruik van gemaakt wordt. Om de studenten uiteindelijk gewapend met deze laatste tips weer op pad te sturen: denk na, stel vragen, en doe het niet alleen.
