Neurodiversiteit in het hoger onderwijs: minder uitval, meer potentieel benutten

Martijn de Reus is docent bij de Ad Informatica bij Avans Academie Associate degrees (AAAd). Een opleiding met een hoog percentage neurodiverse studenten. Het viel De Reus op dat onder hen veel uitval is. Navraag bij collega’s leerde hem dat ook andere hogescholen hiermee worstelen. Dat leidde tot het ontwikkelen van een HBO-i-project waarbij gezocht wordt naar een antwoord op de vraag: hoe kunnen we neurodiverse studenten beter bedienen?

Anders dan anderen

Neurodiversiteit is de diversiteit in het functioneren van de hersenen. Dus bijvoorbeeld in de manier waarop we denken, voelen, leren, informatie verwerken en communiceren. De Reus: “Bij onze studenten zien we veel neurologische variaties als ASS, ADHD en PTSS. Zij hebben vaak een ongebruikelijke manier van denken en waarnemen en het vermogen om dingen anders te zien dan anderen.”

A-typisch in een typisch systeem

“Wat je nu ziet, is dat a-typische studenten hun weg moeten vinden in een typisch onderwijssysteem,” vertelt De Reus. “Iedereen moet door hetzelfde hoepeltje springen, terwijl iedereen anders is. Neem bijvoorbeeld de introductieweek: voor neurodiverse studenten kan dat een uitputtingsslag zijn. Een ander voorbeeld: een van mijn studenten gaf aan dat als hij op maandag college had, hij daar op dinsdag van moest bijkomen en die dag dus ook geen huiswerk kan maken. In het huidige onderwijssysteem wordt ervan uitgegaan dat studenten die ruimte wel hebben. Verder wordt vaak nadruk gelegd op het belang van sociale skills. Er is een grote groep studenten die daar nooit in zal excelleren. Dat maakt ze niet minder waard, alleen anders. Het zijn stuk voor stuk interessante mensen met veel potentieel.”

Prikkels reduceren

Potentieel dat van grote waarde kan zijn voor de sector en waarvan uitval voorkomen moet worden. En daar wringt de schoen, weet De Reus. “Veel docenten zijn neurotypisch, MT-leden ook. Dat maakt het soms lastig om over te brengen wat je als docent nodig hebt om deze studenten goed te ondersteunen.” Zelf onderneemt De Reus al verschillende acties om aan de behoeften van zijn studenten te voldoen. Zo reserveert hij ruimtes waar op bepaalde dagen alleen Informaticastudenten mogen komen, om het aantal prikkels te reduceren. “Maar in de praktijk blijkt het soms toch moeilijk om anderen te overtuigen van het nut en de noodzaak daarvan.”

Project

Tijd om daar verandering in te brengen. De Reus is een van de projectleden van een project onder de vlag van HBO-i dat een half jaar geleden startte. Beoogd eindresultaat is een praktisch schrijven met handvatten voor docenten om neurodiverse studenten beter te kunnen ondersteunen. Daarbij wordt ingezet op verschillende acties:

1. Samenwerking realiseren tussen HBO-i en ECIO (Expertisecentrum Inclusief Onderwijs)

2. Samenwerking realiseren met het werkveld

3. Best practices verzamelen en eventueel herschrijven

4. Ontwikkelen van bewustzijn bij collega’s

5. Brainstormen en ontwerpen van neurodiverse producten

Kennis en ervaring delen

Het HBO-i-project duurt 2 jaar en stoelt op de 8 elementen voor inclusief onderwijs zoals ECIO dat beschreven heeft. Dat is onderwijs dat in de basis voor alle studenten geschikt is. Dus niet door uitzonderingen te maken voor neurodiverse studenten: inclusief ingericht onderwijs werkt voor iedereen. De Reus nodigt iedereen die wil meedenken of mooie voorbeelden heeft van best practices van harte uit om contact op te nemen via t.dereus1@avans.nl.